مدیر امور پژوهشی دانشگاه صنعتی شریف، کیو اس، تایمز و شانگهای را نظام‌های رتبه‌بندی معتبر دانست و گفت: رتبه دانشگاه‌های ایران در این نظام‌ها بالا و رو به رشد است و افتی را نشان نمی‌دهد.
به گزارش خبرگزاری ایرنا، رسانه وابسته به یکی از دانشگاه‌های کشور، در گزارشی با عنوان «افت دانشگاه‌های دولتی بزرگ در رقابت مرجعیت علمی» مدعی شده است که تعدادی از دانشگاه‌های دولتی و شاخص ایران در نظام‌های رتبه‌بندی جهانی افت جایگاه علمی داشته‌اند.
در این گزارش نام ۶ دانشگاه معتبر و مهم ایران آمده و ادعا شده است که طبق اعلام نظام‌های رتبه‌بندی لایدن (Leiden Ranking) و کیو اس (QS)، این دانشگاه‌ها سقوط چندین پله ای در مرجعیت علمی داشته‌اند.
دکتر محمدرضا هرمزی‌نژاد مدیرامور پژوهشی دانشگاه صنعتی شریف در گفت‌وگو با خبرنگار گروه علم و آموزش ایرنا در این باره گفت: دانشگاه شریف اولین دانشگاه ایران است که در رتبه بندی‌های جهانی قرار گرفته و همیشه در کلاس جهانی بوده است. در کلاس جهانی تحقیق کرده، آموزش داده و همیشه این گونه بوده است.
هدف حل مسائل جامعه است نه ارتقای رتبه
دکتر هرمزی‌نژاد ادامه داد: نگاه این دانشگاه به رتبه بندی، با هدف رفع کمبودها و حل مشکلات است. در واقع دانشگاه شریف برای ارتقای رتبه کار نمی کند بلکه برای خدمت به جامعه و پیشرفت کشور در همه عرصه‌ها تلاش کرده و همچنان به تلاش علمی خود ادامه می‌دهد.
وی افزود: دانشگاه شریف همیشه و در همه ادوار در خدمت جامعه و کشور بوده و از زمان تاسیس تاکنون کار و وظیفه خود را انجام داده است. این رنکینگ‌ها در واقع یک ترمومتر است تا ما متوجه شویم در کجاها مشکل و کمبود داریم تا درصدد رفع آن برآییم.
دکتر هرمزی‌نژاد اظهار داشت: از طرف دیگر نظام‌های رتبه بندی مختلف معیارهای مختلفی برای رنکینگ‌ها دارند و همه آنها یک متر و مقیاس ندارند؛ بنابراین اینکه یک دانشگاه صنعتی مانند شریف با ۴۵۰ هیئت علمی در همه مترومعیارها اول باشد یا اینکه دانشگاه تهران با ۲۵۰۰ هیئت علمی و با تعداد بالای دانشجو در همه رتبه بندی‌ها اول باشد؛ این انتظار بیجایی است.
مدیر امورپژوهشی دانشگاه صنعتی شریف با بیان اینکه متر و معیارها متفاوت است، ادامه داد: در بعضی از رتبه‌بندی‌ها سرانه انتشارات، سرانه ارجاعات و سرانه ارتباط با صنعت مهم است که معمولا دانشگاه صنعتی شریف در این معیارها درخشیده و همچنان می درخشد. در بعضی رنکینگ‌ها سرانه مهم نیست و تعداد مهم است؛ بنابراین رنکینگ دانشگاه‌های بزرگ و جامع‌تر در این رتبه بندی‌ها بالا می‌آید.
دکتر هرمزی‌نژاد تاکید کرد: ادعای بی‌اساسی است که انتظار داشته باشیم دانشگاه‌های تاپ ما در همه رتبه بندی‌ها بالا باشند. حتی دانشگاه‌های آمریکا هم اینگونه هستند؛ در یک رتبه‌بندی دانشگاه «ام آی تی» اول است و در رتبه بندی دیگر دانشگاه «هاروارد» یا دانشگاه‌های دیگر جایگاه اول را دارد.
وی تاکید کرد: نگاه دانشگاه صنعتی شریف به رتبه بندی‌ها نگاه اصلاحی است یعنی نگاه ما این است که متوجه شویم ضعف‌های ما کجا است نه اینکه برای رتبه بندی کار کنیم.
انتشار سالانه ۲۲۰۰ مقاله
مدیر امور پژوهشی دانشگاه صنعتی شریف درباره پژوهش‌های این دانشگاه گفت: دانشگاه شریف روی تعداد مقاله تمرکز ندارد و تمرکز آن بیشتر روی کیفیت مقالات است. سالانه حدود ۲ هزار تا ۲ هزار و ۲۰۰ مقاله توسط اساتید و دانشجویان دانشگاه به چاپ می‌رسد که تقریبا سرانه چاپ مقاله به ازای هر استاد ۴ مقاله است. تلاش معاونت پژوهشی بر کیفیت پژوهش و آموزش است و دنبال افزایش کمیت نیستیم.
دکتر هرمزی‌نژاد درباره ارجاعات به مقالات دانشگاه صنعتی شریف گفت: در تعداد ارجاعات به مقالات دانشگاه شریف در کشور اول هستیم و در دنیا در جایگاه خیلی بالایی قرار داریم. بنابراین تمرکز ما روی تحقیقات کیفی است. مقالات بر اساس کیفیت هم رتبه بندی می‌شوند؛ مقالات با کیفیت در گروه کیو۱ و مقالات با کیفیت پایین‌تر در گروه کیو۲ و همین طور به ترتیب در کیو۳ و کیو۴ قرار می‌گیرند.
جایگاه مقالات شریف در گروه کیو۱
وی افزود: دانشگاه شریف سال‌ها است که با رشد کیفی مقالات روبه‌رو است؛ چرا که برنامه‌های حمایتی معاونت پژوهش دانشگاه بر اساس کیفیت است و حرف اول را می‌زند. الان حدود ۶۰ درصد مقالاتی که از دانشگاه شریف بیرون می آید، جزو مقالات با کیفیت و گروه کیو۱ هستند.
مدیر امور پژوهشی دانشگاه صنعتی شریف با بیان اینکه کیفیت مقالات را موسسات علم سنجی بر اساس معیارهای خاص کیفیت بررسی می کنند، ادامه داد: هرچه تعداد مقالات در نشریات با کیفیت چاپ شود، ارجاعات به آن بیشتر می‌شود؛ بنابراین تمام دانشگاه‌ها سعی می‌کنند نتیجه تحقیقات خود را در نشریات با کیفیت بالاتر چاپ کنند.
در شاخص‌های کیفی، ارتباط با صنعت و چاپ مقاله، دانشگاه اول کشور هستیم
دکتر هرمزی‌نژاد با تاکید بر اینکه هیچ زمان کیفیت را فدای کمیت نکردیم که رنک ما بالا بیاید، گفت: جایگاه ما در رتبه بندی‌ها که تعداد برای آنها مهم است، نسبتا پایین‌تر است چرا که ما کیفی کار می‌کنیم نه کمی؛ حتی در رتبه بندی‌هایی که شاخص ارتباط با صنعت و چاپ مقاله مهم است در رتبه‌های برتر قرار داریم. وزارت عتف هر ساله گزارش می‌دهد که دانشگاه صنعتی شریف تنها در حوزه پژوهش سرآمد نیست بلکه در ارتباط با صنعت هم جایگاه نخست کشور را دارا است.
وی با بیان این که روزنامه فرهیختگان چند بار دیگر از این دست گزارش‌ها زده است گفت: سعی کرده‌ایم که از کنار آن بگذریم و جواب ندهیم اما با توجه به این که مردم در فضای مجازی هستند و اخبار سطحی را از این فضا می‌گیرند کانالی که خبری را منتشر می‌کند مانند ویروس در همه جا پخش می‌شود.
کیو اس، تایمز و شانگهای نظام‌های رتبه‌بندی معتبر جهان
مدیر امور پژوهشی دانشگاه صنعتی شریف با بیان این که با مقایسه یک رتبه بندی نمی‌توان نتیجه گیری کرد افزود: سه رتبه بندی معتبر دنیا که دانشگاه‌های معتبر دنیا آن را دنبال می کنند، کیو اس، تایمز و شانگهای است که در آنها رتبه بندی دانشگاه‌های کشور ما بالا است و افتی را نشان نمی دهد؛ بنابراین رتبه بندی لایدن را نمی‌توان ملاک سنجش قرار داد.
دکتر هرمزی‌نژاد ادامه داد: در جدیدترین نسخه رتبه بندی کیو اس (QS) ۲۰۲۴ که منتشر شد؛ دانشگاه صنعتی شریف رتبه نخست کشور را به دست آورد و در بین دانشگاه‌های جهان با ۴۷ پله صعود برای اولین بار در ایران، رتبه ۳۳۴ جهانی را از آن خود کرد.
وی گفت: موسسه آموزش عالی تایمز در ویرایش ۲۰۲۳ خود، نام ۶۵ موسسه ایرانی را در لیست قرار داده است. در این رتبه بندی، دانشگاه صنعتی شریف بعد از پنج سال در رتبه نخست دانشگاه‌های ایرانی جای گرفت. در نظام رتبه بندی سال ۲۰۲۳ موسسه آموزش عالی تایمز نام ۹۲۸ موسسه از ۳۶ کشور آسیایی به چشم می‌خورد که دانشگاه صنعتی شریف موفق به کسب رتبه ۶۴ شده است.
مدیر امور پژوهشی دانشگاه صنعتی شریف افزود: اگر بخواهیم کیفیت مقالات بالاتر برود، نیاز به بودجه و اعتبارات بیشتری است. مشکل دانشگاه‌ها این است که بالای ۹۰ درصد بودجه خود را صرف حقوق و دستمزد می‌کنند و بودجه‌ای که با آن بتوانند کار عملیاتی انجام دهند و از خود نوآوری داشته باشند، خیلی کم و ناچیز است. امیدواریم در دوره جدید، دولت نگاه ویژه‌ای به دانشگاه‌هایی که کیفی کار می‌کنند، داشته باشد.
دکتر هرمزی‌نژاد ادامه داد: از طرف دیگر دانشگاه شریف تحت تحریم‌های شدید اتحادیه اروپا هم قرار دارد و چندین بار تلاش کردیم که دانشگاه از تحریم بیرون بیاید اما هنوز موفق نشده‌ایم؛ بنابراین هزینه تحقیقات ما معمولا خیلی بیشتر از رقبا است و نیازمند کمک ویژه از سوی تصمیم گیران هستیم.
وی اظهار داشت: باید توجه داشت که این جایگاه علمی خوب دانشگاه شریف در چنین شرایطی تحت تحریم‌های شدید بین‌المللی و همچنین بودجه کم و ناکافی حاصل شده است.